Konuğumuz Avukat Hüseyin Yiğit bize Kendinizden bahseder misiniz? Tabi ki öncelikle bu programda sizinle birlikte yer almaktan gurur duyuyorum Ben Hüseyin Yiğit 1996 Sakarya doğumluyum, 2019 yılında Erciyes Üniversitesi hukuk Fakültesinden mezun oldum, üniversitemizde Hala aktif bir şekilde faaliyet gösteren hukuk kulübünün kurucu yönetim kurulu üyeliği ve akabinde genel sekreterliğini yaptım. Halihazırda içerisinde kukla ilgili olmak üzere birçok sivil toplum örgütünde hem üyelik hem de yönetecek sıfatıyla yer aldım.
Yabancılar ve uluslararası koruma statüsünde kişiler üzerinde yüksek lisans çalışmalarının devam etmekte, 3 yıldır aktif olarak avukatı faaliyetini yürütmekteyim. Tebrikler başarılar diliyoruz. Yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmayı neden tercih ettiniz? şöyle izah edeyim üniversite öğrencilik zamanlarında bana Deseler ki hangi konuyu yapmak istemi istemezsin hangi alan çok zor deseler yabancılar hukuku verdim sebebi şu ki o zamanlar üniversite zamanları şimdi biz Türk hukukunu öğreniyoruz Türk anayasasının Türk mevzuatının öğreniyoruz fakat yabancılarda birçok ülkenin yönetmeliklerini kanunlarını bilmek uluslararası sözleşmeleri bilmek Bunlar da AK verirsiniz ki bizim için çok zor yani birçok alana hakim olmak çok zor hukuk bir Derya biliyorsunuz Bununla ilgili bu düşüncelerdeydim fakat meslek hayatına Başladığım zaman Türkiye’nin yoğun göç alan ve Transit bölge olması sebebiyle bu konuda hukuki ihtiyaç olduğu kanısına vardım kendi ana dilleri haricinde herhangi bir dil bilmeyen Dolayısıyla basit bir hukuki bilgiyi dahi sahip olmayan insanlara hukuki yardım sağlanması bu insanların en temel haklarıdır Dolayısıyla kendilerini yabancı bir ülkede temsil edemeyen kendi haklarını koruyamayan insanlara yardım etmek bizim için bir avukat için çok gurur verici bir şey Ayriyeten bu yabancılarla ilgili hususlarda sadece yetişkin insanlar olmuyor yaşları küçük olanları olabiliyor bunların dediğim gibi hukuki haklarını korumak çok zor ve bu konuda Biz de elimizden gelenleri yapmaktayız Bu sebeple de ben bu alana yönelmeyi gerek gördüm açıkçası kendi açımdan ülkemizde de bayağı yabancı var yani O yüzden çok gündemde olan bir konu bu peki uluslararası koruma statüsüne başvuru nasıl oluyor ve Bunun aşamaları hakkında bilgi verir misiniz şimdi Türkiye’de kaçak giriş yapmasına normal giriş yapmasına pasaportu olup olduğuna bakmaksın hakkında Deport kararı bile verilmiş olabilir bunlara bakılmaksızın Türkiye’de bulundukları Valilik bünyesinde il göç müdürlükleri aracılığıyla bu başvuruyu yapabiliyorlar E tabi Bununla ilgili Mülakatta eş çocuk sağlık durumu gerekçeleri Örneğin bir zulme uğramış olması ülkesinde devam eden savaşla ilgili bir sorunu bulması veya sağlık problemleri olması gerekir ki bu başvurular Onun bir şekilde sonuçlar artsın bunların mülakat aşamalarında en dikkat edilen hususlardır Az önce belirttiğim hususlar bu başvurunun neticesinde ilk başvuru olumlu geçerse uluslararası başvuru sahibi kartı veriliyor bu süreçte bağlı bulundukları yerde 6 ay boyunca bulunmaları gerekiyor Bu 6 aylık süreçte haklarında Yurtdışı çıkış yasağı konuyor yani Türkiye’ye Biz satıyor alınıyor bu konu alındığı için bu başvuru kartı veriliyor sonrasında Eğer kabul edildiği takdirde Yalnız bu başvuru kartının verilmesi tek başına bu kişinin uluslararası koruma statüsünden faydalandığı anlamına gelmiyor Bununla ilgili akabinde bu mülakat aşamasında verilen bilgilerin doğruluğu gerekçeleri haklılığı bundan hepsi teyit ediliyor sonrasında uluslararası koruma sahibi olma yolunda büyük bir adım oluyor bu gerekçelerin önemi bu başvuruyu sonlandırıp ülkesinde geri dönmek isteyenler de olabiliyor çünkü Türkiye’de biliyorsunuz yoğun bir şekilde bu başvurular var Bununla ilgili birçok sıkıntı var yoğunluk olması da şöyle bir şeye sebebiyet veriyor Uzun sürmesine Dolayısıyla bu uzun süreçte bazıları Ben ülkeden çıkmak istiyorum kendi Vatanıma dönmek istiyorum derse Eğer bu uluslararası koruma istiyorsan sona eriyor Böylece geri dönüş sağlayabiliyorlar yani yurtdışı yasakları kalkmış oluyor
bu başvuruyu yapmadan yakalandı ve Deport edilme durumu söz konusu oldu diyelim yapması gerekiyor şimdi böyle bir yabancı diyelim ki geri gönderme merkezine alındı Türkiye’yi yasal olsun yasal olmasın vizeli vizesi ihlal edilmiş olsun süresini kaçırmış olsun böyle bir durumda 2019 yılında 6.450-8 yabancılarla ilgili mültecilerle ilgili kanununda gelen yeni düzenleme ile birlikte idari yargı yolunda açılan davayla birlikte Deport işlemleri durur yürütme durdurma kararı alır yani idari Mahkemesinde dava açarak yürütme durdurma kararı ek olarak almaya gerek yok davayı açtınız dava formunu bulunan geri gönderme merkezine sunduğunuz anda yürütme durur Dolayısıyla diport işlemler kesinlikle yapılamaz dava aşaması devam ederken bu yabancılarla ilgili bahsetmiş olduğumuz başvuruların yapılması gerekiyor bir diğer hususu özellikle değinmek gerekiyor şimdi bir de geri gönderme merkezinde idari gözetim kararı almıyor 6 ay boyunca ekseriyle uzatılıp 6 ay daha uzatılabiliyor bununla ilgili de soft ceza hekimlerine itirazları yapılması gerekiyor itiraz etmediği takdirde bu idari gözetim altında geri göndermem merkezlerinde dava açtıysa dava aşamasına devam eder ama dışarıda denetimli bir şekilde 57 madde kapsamında dışarıda denetimli bir şekilde imza atarak bu yargılama sürecinde dışarıda devam edebilir Çünkü geri gönderme merkezleri ülkemiz Gerçekten bu alanda gelişmiş yabancıların birçok yatırımımı var hani Bizim ülkemize destekleme amaçlı Dolayısıyla gelişmiş içerileri fakat kadifiye ile bu nitelikli eleman bakımından gerçekten ihtiyaç var Bunlar doldurulduğu vakit geri gönderme merkezlerinde de rahat olacaklardır ancak hiçbir şey özgürlüğün kısıtlanması haklı kılmıyor maalesef tabii bu alanla ilgili hakkında nasıl bir değerlendirmede bulunabilirsiniz
ve ana iskeletini 1951 sayılı tarihli Cenevre sözleşmesi oluşturmaktadır 1951’de yoğun göçlerin oluştuğu tarihlerde bir bakıma yaklaşık 75 yıl öncesinde bunun şartlarını günümüze uyarlamaya çalışmak Tabiri caizse 2023 yılından 1951 yılına gidip orada yaşamaktır o tarihi düşündüğümüzde insan hakları daha azdı ve yeni kabul görmeye başlanmıştı insan ömrü kıssaydı Çalışma hayatı uzundu çalışma şeyleri bütün koşulları değerlerini izlediğimiz zaman o tarihle bu tarihler arasında büyük fark var Dolayısıyla yeni güncel mülteciler konusunda özellikle düzenlemelere ihtiyaç var bu dönemin gerçekleriyle ele almış bir metin ne kadar günümüze ihtiyaçlarına cevap verir orası da tartışılır kaldı ki Türkiye’de yabancılarla ilgili düzenleme 6.458 sayılı kanun 2013 tarihinde yapılmasına rağmen birçok konuda eksiklikleri barındırıyor bizzat İçinde bulunduğumuz için Yakinen bir eksiklikleri Biz hissediyoruz 64 458 sayılı kanunun uygulanmasında Ayriyeten yönetmelikler de uygulanıyor şimdi bu yönetmelikler özellikle göç uzmanlarını geri gönderme merkezlerinde bulunan göç uzmanlarla birçok yetki veriyor şimdi bu yetkiler de Kayseri geri gönderme Merkezi ben Kayseri’de görev yapıyorum Kayseri geri gönderme Merkezi İstanbul Tuzla Aydın Muğla böyle yerlerde farklı usulü şeylerin doğmasına sebebiyet verebiliyor burada bir kargaşa oluyor çünkü bizim şimdi müvekili çevremiz sadece Kayseri’den olmadığı için örnek veriyorum Kayseri’de gelen bir müvekKili biz usulünü biliyoruz fakat birçok şehirde geri gönderme Merkezi bulunduğu için Bununla ilgili Tabii ki sıkıntılar çekiyoruz geri gönderme Merkezlerindeki Bu uygulamayla ilgili daha sabit bir düzenleme olmasını isteriz bu geri gönderme sebebi ne oluyor genellikle geri gönderme sebepleri şimdi Türkiye Yasal olmayan yollardan giriş yapıyorlar aynı ama Yasal olmayan birçok geri gönderiliyor Sadece onlar değil tabii ki birçok şey var ama Türkiye’de en çok şey sınır kapılarında değil de yasal olmayan yollardan giriş var bu 2013 yılında Suriye’den sonra Suriye’den sonra birçok şeye de etkisinin devam ettirdi Bununla birlikte diğer göz dalgalarında beraberinde getirdi maalesef ama tabii Mesela normal yoldan geldim ama yasa dışı bir iş yaptı Tabii ki Tabii sebepler Yani herhangi bir suç Bu aslında bir suç Çünkü şimdi yasadışı girdiği zaman şöyle bir şey söz konusu oluyor
hakkında diğer bir husus da Türkiye’ye Yasal olmayan yollardan girdiğiniz vakit Bunlarda da Türkiye’ye giriş yasağı konuyor aldık ülkemizde geri gönderme merkezlerine koyduk geri gönderdik Fakat bunlar içerisinde Yasal olmayan girmiş olsa bile insani hakları olanlar var Onların da sebepleri şöyle bir dediğim gibi zulme uğramış savaşa uğramış olabilir uluslararası Cenevre sözleşmesi Böyle bir hak vermiş Birleşmiş Milletler bu konuda destekliyor Biz de ülkece yani Türkiye olarak da koruyoruz bu kadar kişiye sahip çıkıyoruz yani dediğim geçmiş temelilerimiz çok sağlam olduğu için bu konuda Biz de Ön ayak oluyoruz bu konuda çok güzel Geleceğe dair hedefiniz nedir malumunuz üzere ülkemizde yer alan son gelişmelerde bu alandaki sorunlar katlanarak devam etmektedir sürekli artan ve bu kadar aktüel bir sorun hakkında Az önce belirttiğim üzere mevzuatın yetersizliği dolayısıyla daha geniş bir Hak arama platformunun oluşması gerekmektedir Diğer alanlarda olduğu gibi bizim alanımızda da en büyük eksiklik enstitülerin bulunmamasıdır çok kısıtlı imkanlarda çalışan dernekler olmakla birlikte Bunlar Esasen sorunun meydana gelen gelmesinden sonraki süreçle ilgileniyor asıl süreçte maalesef yer almıyorlar ülkemiz açısından yabancı atlarının ve yükümlülüklerinin kapsamlı bir şekilde ele alındı yaklaşması gerekmektedir Bu bakımdan bu alanda çalışma yapacak bir enstitü konusunu önayak olmak isterim açıkçası böyle bir şey de komisyonda mecliste vesaire yer almak isterim Bununla ilgili seslerimizde sizin kanalınız aracılığı duyurmak isterim açıkçası Gerçekten böyle bir şeye ihtiyaç var böyle bir enstitüde yani birçok dediğimiz stk’da yer alıyoruz kulüp faaliyetlerini öğrenci faaliyetlerini devam ettiriyoruz Ancak hani bu dediğim gibi meclise taşını böyle bir şey olursa tabii ki ben ve diğer meslektaşlarım açısından çok büyük kolaylıklar sağlar çok güzel işinizin zorlukları nelerdir şimdi işimizin birçok avukatlık mesleğinin birçok zorluğu var meslektaşlarımda Hak vereceklerdir ki şimdi Özellikle bu süreçlerle ilgili şöyle bahsedeyim bizim açtığımız yabancılarla ilgili davalar duruşmasız bir şekilde görülür yani duruşum olmaksızın fakat talep durumunda duruşmalı da görülür Biz şimdi talepli duruşmalı açtığımız duruşmalı olsun dediğimiz idari yargı davalarında örnek veriyorum hakimin izinli olduğu bir durum hakimin izni olduğu durumda Türkiye’de şöyle bir konjektör var Eğer hakimizin ne ise Avukat meslektaşlar her iki tarafta örnek veriyorum Bakanlığı valiliğin avukatında bizde mazeret atmak zorundayız böyle bir sistem gelişmiş şimdi müvekkilimiz açısından değerlendirdiğimiz zaman diyorlar ki yani avukatlar Siz uzatıyorsunuz dosyayı ilgilenmiyorsunuz Şimdi bunu bize yatsısına bizim bizdeki sorun yok çünkü bu bize mal ediliyor maalesef bunun gibi birçok uzatan belgeler istiyoruz evraklar istiyoruz yurt dışında olanlarda özellikle yurt dışından gelmiş haklarında böyle bir araştırma yapmamız için Türkiye’de olduğu zaman kurumlardan isteyebiliyoruz kurumlarda bir sıkıntı yok ama yabancı ülkede olduğu zaman bununla ilgili Maalesef ki mallar konusunda çok sıkıntı çekiyoruz kesinlikle
bu yabancılarda idarenin yani valiliğin idari gözetim kararı verdiği durumlarda yabancılar geri gönderme merkezinde tutuldukları süreçte Türkiye’de Buradan geri gönderme merkezlerinde telefon ulaşma konusunda mesela o bizim en büyük sıkıntılarımızdan birisi çünkü genelde gönderme merkezleri şehirlere uzak yerlere yapılıyor uzak yerlerde oluyor Hani Hapishaneler gibi Çok Farklıyız kelepçe olayı yok koşulları daha elverişli bir Bizim buralara sürekli gidiş gelişimizdeki sıkıntımız oluyor yani ulaşım konusunda sürekli git gel yapmamız lazım anlık bir gelişmeyi anında bildiremiyoruz şimdi bir iletişim eksikliği de bir avukatın bir müvekKili savunmasında adil yargılanma ilkesi uyarınca savunma hakkında ihlal ediyor bir yerde şimdi Bununla ilgili geri gönderme merkezlerinde şöyle bir durum da oluyor Biz bununla ilgili ilginç müdürlüklerine baskı yapıyoruz meslektaşlarımıza Gerek var aramızın Kayseri barosunun Komisyonu gerek Türkiye Barolar Birliği de bununla ilgili birçok çalışma yürütüyor iletişim konusunda baskı yaptığımız zaman belli bir süre telefonlar çalıyor bir ulaşımda bir sıkıntımız olmuyor sonrasında akabinde eski usuyla tekrar dönüyorlar Biz ulaşım konusunda sonrasında tekrar sıkıntılarımız Maalesef ki devam ediyor Bununla ilgili başka diyeceğim de var hani mesleki olarak sıkıntılarımızdan yabancılarla ilgili neyimi zorla oluyor dil konusunda anlaşma konusunda işte ortak değil İngilizcede konuştuğumuzu varsayımında İngilizceleri çok gelişmiş oldu biraz o tam anlamıyla birebir iletişimi sağlamakta güçlük çekiyoruz
lütfen keyifli Yanlarında da hemen izah edeyim Şöyle ki öncelikle ben çok seviyorum ilkokuldan beri hayalim annem her zaman bu konuda destek çıkmıştır bu alanda ilerlememi sağlamıştı her zaman destekçimdir anneme Buradan da selam gönderiyorum şöyle bir şey avukatlık mesleği bazında düşünecek olursak şimdi tükenmiş ve Çaresizlik içerisinde olan insanlara dokunabilmek onların dertlerini giderebilmek hiç şüphesiz bizim mesleğimizin en büyük ağızlarından biri tanesi şimdi dediğim gibi birçok ülkeden vatandaşla yabancı vatandaşla birebir iletişimde olmak onların o kültür karmaşısı kültür ve çeşitliliği bunlardan faydalanabilmemizi sağlıyor Bu da bizim açımızdan birçok kültürü sahibi olmamız hem kültürümüzü geliştirmemiz Sen diğer sağlıklı bütün şeylerde faydası oluyor birçok dil olması işte Farsça Arapça olması bizim yabancı dillere de ilgimizi arttırıyor tabii ki ilk başlarda belli kavramlar belli örnek veriyorum işimize yarayacaktır
yani insanlarla konuştukça yani onlarla dediğim gibi iletişime geçebilmek bir yabancıyla böyle konuşabilmek o kadar haz veriyor ki hani kesinlikle ona yardımcı olabilmek Sonuçta ülkesinden çok uzakta yabancı bir yerde şayet bizde yabancı bir ülkede olsa gibi bir avukatın Tabii ki şimdi Bununla ilgili barlar birliğinin birçok şeyi var dediğim gibi faydalı avukatların adi yardım projesi ile ilgili projeleri var yalnız hepsine dokunabiliyor mu Maalesef dokunamıyor bazen Bizim de yani illaki barodan gelen bir görev olmasına gerek yok İhtiyaç olan sahiplere ücretsiz bir şekilde yardımcı olduğumu birçok durumda söz konusu oluyor Çok teşekkür ederim programda bize yer verdiğiniz için siz de bu programı yapmak bizim için dediğim gibi gurur verici.
