İsrail’de Gazze’ye yönelik saldırılar uluslararası kamuoyunda tepki çekerken, ülke iç siyaseti de derin krizlerle sarsılıyor. Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) önde gelen dini liderlerinden eski Başhaham Yitzhak Yosef, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya yönelik dikkat çeken sözler sarf etti. Yosef, verdiği vaazda Netanyahu’nun “ateist” olduğunu iddia ederek, “Böyle birine güveniyor musunuz? O hiçbir şeye inanmıyor” ifadelerini kullandı.
“Ona güvenmeyin, hiçbir şeye inanmıyor”
The Times of Israel’in haberine göre Yosef, özellikle Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak yasal düzenleme konusunda Netanyahu’ya güvenen Ultra Ortodoks siyasi liderleri eleştirdi. Yosef, Netanyahu’ya güvenilmesinin büyük bir hata olduğunu vurgulayarak, “O bir ateist, hiçbir şeye inanmıyor. Böyle birine güveniyor musunuz? Neden ona güveniyorsunuz?” sözleriyle dikkatleri üzerine çekti.
Kapıyı çalarlarsa açmayın uyarısı
Haredilerin zorunlu askerlikten muaf tutulması yıllardır İsrail’de tartışma konusu olurken, Yosef, güvenlik güçlerinin baskınlarına karşı da uyarıda bulundu. “Kapıyı çalındığında kim olduğunu kontrol edin. Onlarsa kapıyı açmayın” diyen eski Başhaham, Haredilerin gözaltılarda hedef alındığını savundu. Ayrıca, muafiyet yasası geçmezse topluca İsrail’i terk edebileceklerini yineledi.
Harediler sokakta, hükümet kriz içinde
Son haftalarda İsrail ordusunun, askerlikten kaçtıkları gerekçesiyle 7 Yeşiva öğrencisini gözaltına almasının ardından Harediler, Beit Lid Askeri Hapishanesi önünde protestolar düzenledi. Şas Partisi ile Degel HaTorah ve Agudat Israel partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı da bu gelişmelerin ardından hükümetten çekilmişti. Böylece Netanyahu’nun koalisyonu, 120 sandalyeli Meclis’te yalnızca 50 milletvekili desteğiyle azınlık hükümeti durumuna düşmüştü.
Askerlik muafiyetinde Yüksek Mahkeme kararı
İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik yapması gerekiyor. Ancak Harediler yıllardır bu yükümlülükten muaf tutuluyordu. 25 Haziran 2024’te İsrail Yüksek Mahkemesi, Haredilerin muafiyetinin yasal dayanağı olmadığını belirleyerek, askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine hükmetmişti.
Bu kararın ardından hükümet, yaklaşık 80 bin Haredi erkekten 24 binine celp gönderdi. 2025-2026 askerlik yılı için geri kalan gruba da emirlerin gönderileceği açıklanmıştı. Bu durum, hem Netanyahu hükümetinde hem de toplum içinde büyük bir kriz doğurdu.
Siyasi kriz derinleşiyor
Haredi partilerin Meclis’i boykot etmesi, ülkeyi fesih oylamasına kadar götürdü ancak yeterli çoğunluk sağlanamadı. Kriz çözülemese de Netanyahu hükümeti her geçen gün daha da zayıflıyor. Gazze’ye yönelik askeri operasyonların sürdüğü bir dönemde iç siyasette de derin çatlaklar oluşurken, eski Başhaham Yosef’in sert çıkışı İsrail’de tartışmaları daha da alevlendirdi.
